شناسایی شته های درختان میوه دانه دار و زنبورهای پارازیتوئید آنها در شهرستان مشهد و مطالعه روابط آنها به کمک توالی ژنهای its2 و coi

شته ها گروهی مهم از آفات هستند. بین دشمنان طبیعی شته ها، زنبورهای پارازیتوئید از اهمیت بیشتری برخوردارند. شناسایی این گروه از زنبورها به دلیل جثه ریز آنها به سادگی میسر نمی باشد. در بررسی حاضر تلاش گردید تا با تلفیق روشهای شناسایی سنتی به همراه داده های مولکولی مبتنی بر توالی یابی نواحی ژنیits2 وcoi و تصاویر میکروسکوپ الکترونی، روشی کارآمد در خصوص مطالعه ی تاکسونومیک شته های درختان میوه ی دانه دار و پارازیتوئیدها/ هیپرپارازیتوئیدهای مرتبط با این گروه ارایه گردد. جمع آوری شته ها و زنبورهای پارازیتوئید فعال روی آنها از باغهای سیب، به و گلابی در سالهای 1388 تا 1389 در شهرستان مشهد انجام پذیرفت. در گروه شته ها پنج گونه با اسامی aphis pomi de geer، allocotaphis quaestionis borner ، dysaphis affinis mordvilko، d. plantaginea passerini و nearctaphis bakeri cowen از خانواده aphididae شناسایی شد. گونه a. quaestionis برای اولین بار از ایران گزارش می شود. زنبورهای پارازیتوئید شناسایی شده از زیرخانواده ی aphidiinae شاملaphidius matricariae haliday ، binodoxys angelicae haliday ، b. acalephae marshal ، diaeretiella rapae mclntosh ، ephedrus persicae frogatt ، lysiphlebus fabarum marshal و praon volucre haliday بودند. از خانواده aphelinidae نیز گونه ای پارازیتوئید تحت نام aphelinus paramali از روی شته aphis pomi جمع آوری گردید که برای فون ایران جدید می باشد. این اولین گزارش جهانی فعالیت پارازیتیسم aphelinus paramali روی شته ی a. pomi می باشد. به منظور انجام مطالعات مولکولی، دو ناحیه its2 و coi تکثیر و توالی یابی گردید. در مطالعه مربوط به شته های زیرخانواده aphidinae و زنبورهای پارازیتوئید aphidiinae، ژن coi گونه ها را به خوبی از یکدیگر متمایز نمود. در خانواده aphelinidae نیز بررسی تبارشناسی بر اساس ژن coi و its2 انجام گرفت و نتایج حاکی از آن بود که به دلیل وجود همتافت گونه ها در جنس aphelinus، ژن its2 نشانگری مناسب برای بررسی این روابط نمی باشد. این مطالعه اولین تحقیق در قالب سیستماتیک مولکولی شته ها، باشد که نتایج حاصل موید آن است که توالی این نواحی ژنی می توانند در تعیین هویت این گروه از حشرات بسیار مفید باشند.